Ötən həftə dünya maliyyə bazarları üçün həm yüksək riski, həm də mühüm makroiqtisadi məlumatları özündə birləşdirdi. İnvestorların diqqəti iki əsas mərkəzə yönəlmişdi: Vaşinqtondakı büdcə mübahisələri və Frankfurtla Londondan gələn iqtisadi göstəricilər. Nəticədə, ABŞ dolları dalğalandı, avro müəyyən təzyiqlər yaşadı, qızıl isə ənənəvi "təhlükəsiz liman" kimi öz mövqeyini gücləndirdi.

ABŞ-da "Government Shutdown" təhlükəsi yenidən gündəmdə

30 sentyabda ABŞ Konqresi federal hökumətin fəaliyyəti üçün lazım olan büdcə qanununu və ya müvəqqəti maliyyələşmə qanununu (continuing resolution) təsdiqləmədi. Bu, 1 oktyabrdan etibarən qeyri-zəruri hökumət orqanlarının fəaliyyətinin dayandırılması (government shutdown) ilə yekunlaşdı.

Perspektivdəki qeyri-müəyyənlik, investorların riskli aktivlərdən (məsələn, inkişaf etməkdə olan bazar səhmləri) uzaqlaşdıraraq daha təhlükəsiz aktivlərə yönəlməsinə səbəb oldu.

Bir tərəfdən, dollar da təhlükəsiz aktiv statusuna malik olması onu dəstəkləsə də, digər tərəfdən, ABŞ-nin siyasi sabitliyinə olan şübhələr dolların uzunmüddətli cəlbediciliyinə zərbə vurur. Nəticədə, dollar indeksi (DXY) həftəni qarışıq və dalğalanma içərisində başa vurdu.

Belə siyasi və büdcə qeyri-müəyyənliyi dövrlərində qızıl ənənəvi olaraq parlayır. Həftə ərzində qızılın 1 unsiya üzrə qiyməti 3850 - 3890  dollar intervalında möhkəm dayanaraq, əhəmiyyətli alışları özünə cəlb etdi.

Avropadan açıqlanan mühüm məlumatlar: yüksək inflyasiya, zəif iqtisadi artım

İngiltərə: ÜDM ikinci oxunuşda təsdiqləndi

İngiltərənin ÜDM artımı ikinci təxminə əsasən rəsmi olaraq təsdiqləndi. Rəqəmlər iqtisadiyyatın texniki resesiyadan çıxmaqda çətinlik çəkdiyini və ya artımın çox zəif olduğunu göstərdi. Bu, “Bank of England” (İngiltərə Mərkəzi Bankı) üçün mürəkkəb vəziyyət yaradır: inflyasiya hələ də hədəfdən yuxarı olsa da, iqtisadi fəaliyyətin zəif olması daha sərt faiz endirimlərinin qarşısını alır.

Almaniya və Avrozona: İstehlak Qiymətləri İndeksi (CPİ)

Almaniyada və bütövlükdə Avrozonada sentyabr aylıq CPİ məlumatları açıqlandı. Baza inflyasiya (enerji və qida istisna olmaqla) bərpa olunma əlamətləri göstərdi və gözləntilərdən bir qədər yuxarı oldu. Bu, Avropa Mərkəzi Bankının (ECB) inflyasiya ilə mübarizədə daha da ehtiyatlı olmasını tələb edir. Lakin, eyni zamanda, Almaniyanın sənaye məlumatlarının zəif olması, yüksək faiz dərəcələrinin iqtisadiyyatı daha da zəiflədə biləcəyi narahatlığını artırır.

Açıqlanan bu iqtisadi göstəricilər fonunda avro təzyiq altında qaldı. Zəif böyümə perspektivləri (xüsusilə Almaniyada) ilə yüksək inflyasiyanın birləşməsi "stagflyasiya" qorxusunu gücləndirdi. Bu, Avro üçün ən pis ssenarilərdən biridir və valyutanın ABŞ dolları qarşısında təzyiq altında qalmasına səbəb oldu.

Avropa səhm bazarları da zəifdir. Xüsusilə həssas sektorlar (texnologiya, daşınmaz əmlak) yüksək inflyasiya məlumatlarına mənfi reaksiya verdi.

29.09-03.10.2025 həftəsi, dünya iqtisadiyyatının güc mərkəzlərindəki daxili problemlərin onun maliyyə bazarları üçün nə qədər risk yarada biləcəyini bir daha xatırlatdı. ABŞ-nin siyasi böhranı, Avropanın isə stagflyasiya təhlükəsi, investorları gələn həftələrdə də ehtiyatlı hərəkət etməyə məcbur edəcək. Belə bir mühitdə, qızıl kimi təhlükəsiz aktivlər öz cəlbediciliyini qorumağa davam edəcək.

Bu həftə investorların diqqəti bir neçə əsas məqamda cəmlənəcək:

1. ABŞ-da "Shutdown"ın Aradan Qaldırılması: Əgər Konqres tezliklə razılığa gəlsə, bazarlarda "relief" (rahatlama) rallisi baş verə bilər. Əks halda, təhlükəsiz aktivlərə doğru axın daha da güclənəcək.

2. Əmraz Bazarı (Jobs Report): Bu həftə Amerikada dərc olunacaq əmək bazarı, xüsusilə də “NFP” hesabatı birjalara yön verəcək əsas xəbərlər ola bilərlər. 

3. FED, ECB və BoE-nin Açıqlamaları: ABŞ Federal Ehtiyyatlar Sisteminin, Avropa və İngiltərə mərkəzi banklarının sədrlərinin inflyasiya və böyümə ilə bağlı açıqlamaları valyuta bazarlarında həyəcan yarada bilər.

Bundan başqa Yeni Zelandiya Federal Ehtiyyatlar Sisteminin faiz qərarı və Amerika Federal Ehtiyyatlar Sistemi Federal Açıq Bazar Komitəsinin son toplantısınən dərc olunacaq protokolları investorların diqqət mərkəzində olacaq.

EUR

Ötən həftəyə artımla başlayan EUR/USD məzənnəsi 1.17790 səviyyəsinə qədər yüksəlsə də, ötən həftənin son günü bir qədər ucuzlaşdı və bağlanışı 1.17410 həddində reallaşdırdı.

Hazırda 1.17160 hədlərində ticarət olunan məzənnədə “ayılar” qiyməti 1.17000 həddinin altına salıb və burada saxlaya bilsələr, eniş tendensiyası davam edə bilər. 

Cari həftə AMB sədri Kristin Laqardın gözlənilən çıxışları avronun qiymətlərinə yön verə bilər.

GBP

Keçən həftə 1.33860 həddində start verən GBP/USD məzənnəsi də Amerikadakı “shutdown” prosesləri fonunda 1.35270 hədlərinə kimi bahalaşsa da, həftəni 1.34780 səviyyəsində tamamladı. 

Bu həftə isə İngiltərədə dərc olunacaq xidmət və kompozit PMİ rəqəmləri, ÜDM hesabatı, eləcə də mərkəzi bankın sədri Endryu Beylinin çıxışı funtun dünya birjalarındakı qiymətlərinə ciddi təsir edə bilər.

XAU/USD

Ötən həftə də ardıcıl olaraq rekord təzələyən qızıl 3896$-a kimi bahalaşdı.  Həftəni 3886$ həddində tamamlayan “sarı metal” cari həftəyədə artımla başlayıb. Günün ilk ticarət saatlarında 3945$-a yüksələrək tarixi maksimumlarını növbəti dəfə yeniləyən qiymətli metal 3900$ həddinin üzərində möhkəmlənə bilsə, artım tendensiyası daha kəskin xarakter ala bilər.

Məlumat İnvest-AZ İnvestisiya Şirkətinin analitikləri tərəfindən hazırlanıb.